Wat is een versnellingsbak?

De versnellingsbak is een van de belangrijkste onderdelen van een auto en helpt het vermogen van de motor op de wielen over te brengen.
De versnellingsbak moet het toerental van de motor van uw auto regelen zodat het overeenkomt met het toerental van uw wielen.
Zonder dat zouden onze auto’s of ongelooflijk traag optrekken of een ongelooflijk lage topsnelheid hebben.
Een versnellingsbak is een gesloten geheel dat bestaat uit verschillende tandwielen van verschillende grootte, die op hun beurt zorgen voor verschillende snelheden van uw voertuig.
De tandwielen bevinden zich in een metalen behuizing, waarin zich ook olie en andere vloeistoffen bevinden. Deze vloeistoffen helpen de versnellingen te smeren en zorgen ervoor dat ze naar behoren blijven werken.
U kunt kiezen tussen twee hoofdtypen versnellingsbakken: handgeschakeld en automatisch.
Handgeschakelde versnellingsbakken zijn gewoonlijk verbonden met drie pedalen (koppeling, rem en gaspedaal), terwijl automatische versnellingsbakken slechts twee pedalen nodig hebben.
Automatische versnellingsbakken worden steeds gebruikelijker in nieuwe auto’s. Ze zijn duurder dan handgeschakelde versnellingsbakken, maar ze zijn gemakkelijker in het gebruik en verhogen het rijcomfort.

Een versnellingsbak is, samen met de motor, het belangrijkste onderdeel van een auto. De versnellingsbak zorgt ervoor dat de motor efficiënt werkt en zonder een versnellingsbak zou een auto ontzettend langzaam accelereren of een erg lage topsnelheid hebben. Dus als de versnellingsbak defect is, is de auto gehandicapt.

Hoe vind ik de juiste versnellingsbak voor mijn auto?

Ben je op zoek naar een versnellingsbak voor jouw auto, voer dan het kenteken in op autoparts24.nl om slim te zoeken. Je hebt nog wel het specifieke type versnellingsbak en de code nodig om zeker te weten dat de versnellingsbak geschikt is. Je kunt een gecertificeerde dealer van jouw auto bellen en het type versnellingsbak achterhalen door jouw kenteken of het chassisnummer (VIN) te geven. Er kunnen verschillende types versnellingsbakken zijn; de dikte van de trekas of het aantal groeven in de assen kan bijvoorbeeld verschillend zijn. Bij auto’s met achterwielaandrijving kunnen de flenzen op de cardanas gedurende de levensduur van een automodel veranderen. Het is verstandig om dat te controleren bij jouw garage of bij de gecertificeerde dealer.

„Als het ongeluk uit is, is een gebruikte versnellingsbak de beste oplossing“

Typische mankementen aan een versnellingsbak

Het meest voorkomende mankement aan manuele versnellingsbakken zijn versleten synchromeshringen. Dat zijn kleine, getande ringen, veelal van messing, die ervoor zorgen dat het tandwiel en de as op dezelfde snelheid roteren, wanneer je van versnelling verandert. Een ander klassiek mankement aan manuele versnellingsbakken zijn versleten lagers.
Is de lager in het differentieel, dat in de versnellingsbak is ingebouwd, versleten, dan varieert het geluid al naar gelang de snelheid van de auto. Is het de ingaande as, dan varieert het geluid al naar gelang het toerental. Varieert het geluid al naar gelang de versnelling, dan is veelal één van de lagers in de assen versleten. Iets minder vaak voorkomend, maar niet onwaarschijnlijk, zijn afgebroken tanden aan de tandwielen in de versnellingsbak.
Bij de traditionele automatische versnellingsbak met koppelomvormer komen verschillende mankementen voor aan koppelingen, remmen en de besturingseenheid van de versnellingsbak (mechatronic) en datzelfde geldt voor de dubbelekoppelingversnellingsbak.

Is een nieuwe versnellingsbak noodzakelijk?

Als een manuele versnellingsbak tanden poetst of uit de versnelling springt, moet je deze hoogstwaarschijnlijk vervangen of repareren. Het is vaak het goedkoopst om een versnellingsbak van goede kwaliteit te kopen, omdat het reviseren van een versnellingsbak vaak duur is en een investering in een nieuwe versnellingsbak uit de fabriek nog duurder.

Kan ik een vijfbak vervangen door een zesbak?

Het kan verstandig zijn om de mogelijkheden te verkennen als je jouw versnellingsbak wilt vervangen. Sommige versnellingsbakken zijn bijvoorbeeld plug and play, zodat je kunt upgraden van een vijfbak naar een zesbak. Maar vaak moet je dan ook de trekas en de wielophanging vervangen, dus onderzoek de mogelijkheden nauwkeurig, voordat je een andere versnellingsbak koopt dan er oorspronkelijk in je auto zat. Ga je van een vijfbak naar een zesbak: denk er dan aan om ook een andere pookknop te kopen.

Kan ik een automatische versnellingsbak vervangen door een manuele?

Het korte antwoord is ja. Het iets langere antwoord is, dat het redelijk ingewikkeld is. Het lange antwoord is, dat je veel onderdelen moet vervangen. Je mist bijvoorbeeld een koppelingspedaal, een hoofdcilinder, een hulpcilinder, trekassen, vliegwiel en een koppelingscontact voor de motorbesturing/cruise control. Waarschijnlijk heb je ook een nieuwe ophanging voor de versnellingsbak nodig. Maar het is mogelijk. Veel mensen hebben het al gedaan; het vergt alleen meer werk en geld.

„Prijzen voor nieuwe versnellingsbakken zijn meestal erg hoog en een gebruikte versnellingsbak moet altijd worden overwogen“

Heb ik een nieuwe koppeling en vliegwiel nodig?

Wanneer je de versnellingsbak vervangt, is het over het algemeen verstandig om ook de koppeling te vervangen. Controleer in ieder geval de slijtage aan de koppelingsplaten en het vliegwiel, voordat je een andere versnellingsbak plaatst. Die zijn veel eenvoudiger te vervangen als je de versnellingsbak al gedemonteerd hebt.

Op welke onderdelen moet ik extra alert zijn?

Vaak verschilt het welke verschillende onderdelen bij een versnellingsbak meegeleverd worden. Veelal is de snelheidssensor niet inbegrepen, maar het is over het algemeen ook prettiger om de oude te hergebruiken. Controleer ook de ophanging van de versnellingsbak. Als het rubber poreus of gescheurd is, moet je dat vervangen. Dat is een eenvoudige operatie als de versnellingsbak toch al gedemonteerd is. Je kunt ook sommige pakkingen vervangen, voordat je de versnellingsbak weer terugplaatst. Denk eraan dat de versnellingsbak zonder olie wordt geleverd. Het is belangrijk dat je de juiste versnellingsbakolie en de juiste hoeveelheid daarvan in de nieuw gemonteerde versnellingsbak doet. Anders geldt er geen garantie voor de versnellingsbak.

Hoe zit het met de uitwerplager?

Een defecte uitwerplager zorgt voor een zoemend geluid als de auto in zijn vrij staat. Het is verstandig om de lager in dat geval te vervangen door een nieuw exemplaar. Haast niets is irritanter dan vier uur tijd besteden aan het vervangen van een onderdeel van een paar tientjes. De uitwerplager is onderdeel van de koppeling. Kijk daarom ook bij ”heb ik een nieuwe koppeling en vliegwiel nodig?”

Autosloop online: Vergelijk prijzen en koop originele auto-onderdelen.

„Zorg ervoor dat u beschikt over automonteurvaardigheden bij het installeren van de versnellingsbak. „

Heb ik nieuwe trekassen nodig?

Je hoeft jouw trekassen vermoedelijk niet te vervangen als er geen duidelijke tekenen van slijtage waarneembaar zijn, zoals het klassieke klak-klak-klak-klak wanneer je gas geeft met het stuur naar één kant gedraaid. Controleer of de aandrijfashoezen in slechte staat zijn, wanneer je de assen toch al gedemonteerd hebt. Als deze hoezen gebarsten zijn, moet je controleren of de lagers schade hebben opgelopen.

Wat betekent het als een versnellingsbak is gereviseerd?

Je kunt tweedehands versnellingsbakken tegenkomen, die gereviseerd of compleet gereviseerd zijn. Dat kan verschillende betekenissen hebben, dus wees extra alert. Sommige mensen vinden nieuwe lagers in de drijfwerkassen een revisie, waarbij er niet per se nieuwe lagers zijn geplaatst in het differentieel, dat is ingebouwd in auto’s met voorwielaandrijving. Een revisie is pas relevant als deze is uitgevoerd door een specialist, die kan instaan voor het werk en de materialen. Terwijl veel mensen lagers vervangen, is er meer nodig om een versnellingsbak te reviseren. Er moet ook gecontroleerd worden op speling en slijtage; anders gaat de versnellingsbak alsnog niet heel lang mee.

„Controleer altijd of de versnellingsbakcode overeenkomt met uw oude versnellingsbak“

Informatie over sper

Sommige versnellingsbakken hebben een ingebouwd sperdifferentieel. Dat geldt met name voor sportieve auto’s met vierwielaandrijving. Op de achterwielaandrijving is mogelijk sper ingebouwd. Sper wordt steeds zeldzamer, omdat steeds meer producenten elektronische gestuurde remmen gebruiken om sper te simuleren. Is de versnellingsbak die jij vervangt voorzien van ingebouwde sper, dan moet je erop letten dat de versnellingsbak die je gaat kopen ook sper heeft. Dat is een belangrijk detail bij auto’s waar veel vermogen op de voorwielen wordt losgelaten. Vaak staat er het stempel LSD (Limited Slip Differential) op een versnellingsbak met sper. Is er sprake van Torsen-sper met tandwielen, draai dan aan de uitvoeraandrijving aan de ene kant. Zit er sper op, dan zal de andere kant in dezelfde richting draaien. Zit er geen sper op, dan draait hij in de tegenovergestelde richting.

„Zorg ervoor dat u beschikt over automonteurvaardigheden bij het installeren van de versnellingsbak. „